W gotowości na gender mainstreaming

Unia Europejska odgrywa znaczącą rolę jako organizacja gwarantująca wprowadzanie sprawiedliwości płciowej i równego traktowania kobiet i mężczyzn w krajach członkowskich. Współfinansowany ze środków unijnych projekt o nazwie "W gotowości na gender mainstreaming. Przekraczanie granic między Wschodem i Zachodem w sposób wrażliwy na kulturową tożsamość płci" wspierał realizację strategii gender mainstreaming na płaszczyźnie lokalnej. W ramach tego przedsięwzięcia realizowany był program kwalifikacyjny dla multiplikatorek i multiplikatorów oraz organizowane były odpowiednie imprezy publiczne. Za cel postawiono wspólną naukę w Europie i czerpanie wiedzy z jej doświadczeń.

Kwalifikowanie multiplikatorów
Centralnym punktem projektu był program kwalifikacyjny podzielony na cztery trzydniowe moduły i cztery dni porad dotyczące konkretnych projektów realizowanych w lokalnych ośrodkach. Celem programu kwalifikacyjnego było wyszkolenie uczestniczących zespołów gender jako multiplikatorów i multiplikatorki. W programie za każdym razem brały udział dwa mieszane(kobieta/mężczyzna) zespoły, tak zwane zespoły gender z Czech, Polski, Austrii i Niemiec. Po ukończeniu programu kwalifikacyjnego mogą one na miejscu, w lokalnych ośrodkach, prowadzić doradztwo dla określonych instytucji w zakresie strategii politycznych dotyczących równości płci i gender mainstreaming oraz nadzorować działania wdrożeniowe. Zespoły gender oferują doradztwo na płaszczyźnie lokalnej dla podmiotów działających w obszarze gospodarki i polityki, organizacji pozarządowych oraz innych instytucji, jak również opracowują razem z nimi właściwe dla danego kontekstu sytuacyjnego działania.

Przekazywanie kompetencji w zakresie gender
Podczas realizacji programu kwalifikacyjnego przekazywano wiedzę dotyczącą prowadzenia doradztwa w zakresie wprowadzania perspektywy gender. Wspólnie przeprowadzono liczne ćwiczenia oraz przetestowano odpowiednie narzędzia i instrumenty konieczne do wdrażania strategii gender, a także prowadzono porady koleżeńskie odnośnie opracowanych projektów. Instrumenty zostały tak zmodyfikowane, aby były dostosowane do sytuacji w danym kraju. Jako instrumenty zastosowano m.in.: analizy organizacji i strategii politycznych pod kątem gender oraz działania przy wykorzystaniu instrumentów planowania, jak np. zorientowane na gender planowanie programu i projektu(GOPP).

Kwalifikowanie zostało przeprowadzone zgodnie z zasadami dydaktyki respektującej równość płci, przy czym korzystano w szczególności z metod zmiany perspektywy, dialogu gender, pracy w jednopłciowych i mieszanych grupach i zespołach gender. Zdobywanie wiedzy ukierunkowane na projekt (projekty szkoleniowe), samodzielne opracowywanie materiału szkoleniowego, włączenie własnych przykładów z praktyki oraz porady koleżeńskie - to elementy składające się na program kwalifikacyjny.

Opracowanie materiałów pomocniczych dla treningu i doradztwa
Niniejszy ZASÓB NARZĘDZI GENDER (GENDER-TOOLBOX) zawiera wszystkie ćwiczenia i materiały wykorzystane w ramach projektu "W gotowości na gender mainstreaming. Przekraczanie granic między Wschodem i Zachodem w sposób wrażliwy na kulturową tożsamość płci" i składa się z czterech części (obszarów):
ćwiczenia › doradztwo › checklisty › materiały.

'Ćwiczenia' - są podzielone na ćwiczenia mające na celu uwrażliwienie na gender, kształcące w dialogu gender,
       dotyczące gender w pracy zawodowej lub w określonych specjalizacjach oraz pomagające w określeniu punktów ciężkości
       stanowiska odnośnie strategii politycznych dotyczących równości płci.
Obszar 'doradztwo' obejmuje informacje na temat założeń doradztwa w zakresie gender, ćwiczenia dotyczące
       wyjaśniania zlecenia i rozwoju kompetencji w zakresie gender oraz prezentację przykładu doradztwa z obszaru
       administracji miejskiej.
W części 'checklisty' znajdują się wszystkie checklisty i myśli przewodnie wykorzystane w projekcie,
natomiast obszar 'materiały' obejmuje informacje dotyczące gender mainstreaming i budżetowania pod kątem płci
       (gender-budgeting).
Ćwiczenia są tak dopasowane, że doświadczona trenerka lub trener nie powinni mieć problemu z przeniesieniem ich do własnego obszaru pracy, lub wprowadzeniem do nich zmian i korzystaniem z nich. Chcielibyśmy jednak przestrzec przed wykorzystywaniem ćwiczeń bez posiadania odpowiednich kompetencji w zakresie gender i odpowiedniej pedagogicznej praktyki. Działania edukacyjne mające na celu rozwój kompetencji w zakresie gender podczas warsztatów, treningów i doradztwa są ukierunkowane na przezwyciężanie zakorzenionego w naszej kulturze "systemu dwupłciowości", dichotomicznego podejścia i atrybucji oraz na stworzenie przestrzeni do działania zgodnej z polityką płci. Pomimo iż podczas naszych szkoleń i doradztwa wyraźnie określamy różnice płci, uświadamiamy je i wskazujemy na ich społeczne konstrukcje, istnieje niebezpieczeństwo, że będziemy uwypuklać różnice, operować stereotypami i dokonywać atrybucji. Dlatego też trenerki i trenerzy muszą podczas przeprowadzania ćwiczeń, a szczególnie podczas wspólnych rund oceniających zwracać uwagę na to, aby rozpoznane lub stworzone różnice płci nie były interpretowane i ugruntowane w sposób biologistyczny, lecz były ukazywane w kontekście społecznych konstrukcji. Nie wolno zapomnieć o kontekstualizacji gender i o jej relatywności.

Po zakończeniu projektu ZESTAW NARZĘDZI GENDER (GENDER-TOOLBOX) będzie udostępniony w internecie, a prace nad jego rozbudową będą nadal prowadzone. Stąd też będziemy wdzięczni za wszelkie wskazówki i uzupełnienia, które mogłyby ułatwić te prace.

Angelika Blickhäuser (doradczyni ds. gender, trenerka, Kolonia) i
Henning von Bargen (doradca ds. gender, trener, Berlin)

‹‹‹ do góry